Akademiden Cezaevine Uzanan Yol
2025 yılı, Türkiye siyasetinde nadir görülen bir döneme tanıklık etti: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP’nin potansiyel cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu, İstanbul Üniversitesi tarafından önce lisans, ardından yüksek lisans diploması iptal edilerek eğitim durumu silindi. Bu hamle, aynı zamanda “üniversite diploması gerekliliği” nedeniyle İmamoğlu’nun siyasi adaylığını doğrudan etkiledi. Hem hukuk hem de demokrasi açısından ciddi soru işaretleri doğurdu.
Lisans Diplomasının İptali: Başlangıç Noktası
18 Mart 2025 tarihinde İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu, İmamoğlu’nun lisans diplomasını “yokluk” ve “açık hata” gerekçeleriyle iptal etti.
Başsavcılık, “resmi belgede sahtecilik” iddiasıyla soruşturma başlattı ve İstanbul Üniversitesi’nden diplomanın kullanıldığı hukuki işlemlerin önüne geçilmesi istendi.
Diploma bilgisi, 6 Mayıs itibarıyla üniversitenin veri tabanından silindi.
Yüksek Lisans Diploması da Geçersiz Kılındı
24 Temmuz’da Sosyal Bilimler Enstitüsü kararıyla İmamoğlu’nun yüksek lisans diploması da iptal edildi. Gerekçe: lisans mezuniyet koşulunun yerine getirilmemiş olması ve öğrencilik statüsünde eksikliğin bulunmasıdır.
Mezuniyet bilgileri sistemden silindi, tez çalışması YÖK Ulusal Tez Merkezi’nden kaldırıldı.
Hukuki Süreç ve Ceza İddianamesi
İstanbul 59. Asliye Ceza Mahkemesi, İmamoğlu için resmi belgede sahtecilikten 2,5 ila 8,75 yıl arasında hapis cezası öngören iddianameyi kabul etti. İlk duruşma 11 Eylül’e tarihlendi.
Nisan başında 28 kişiyle birlikte İmamoğlu’nun da ifadeye çağrıldığı bildirildi.
Politik Etkiler ve İktidar Tartışması
Sahte diploma iddiaları ve iptal kararları, CHP çevreleri tarafından “demokrasiye müdahale” ve “iktidarın muhalefeti devreden çıkarma stratejisi” şeklinde yorumlandı.
Reuters ve Financial Times gibi uluslararası kaynaklar, bu kararın İmamoğlu’nun cumhurbaşkanlığı adaylığını engellemeyi hedeflediğini ve YSK’nın siyasi baskı altında olduğunu vurguladı.
İmamoğlu’nun Tepkisi ve Meşruiyet Krizi
İmamoğlu, aldığı kararın “hukuksuz” ve “geçersiz” olduğunu belirterek itiraz edeceklerini açıkladı.
Cezaevinden yaptığı paylaşımda, “adalet, hukuk ve demokrasi susamış halkın yürüyüşü durmaz” ifadelerini kullandı.
Ayrıca yüksek lisans çalışmasının sistemden kaldırıldığı iddialarına; bazı kaynaklar eleştirilerde noterleme ve resmi bildirim eksikliğini öne çıkardı.
Neden Önemli? Sisteme Güven Sarsılıyor
(a) Siyasi Katılım Hakkı
Anayasaya göre cumhurbaşkanlığına aday olabilmek için üniversite diploması zorunluluğu bulunuyor. Bu nedenle iptal kararı doğrudan İmamoğlu’nun siyasi geleceğini etkiliyor.
(b) Yargı Bağımsızlığı Tartışması
Bu süreç, akademi ve yargı üzerinde siyasi baskı şüphesini artırdı. Kararın özellikle muhalefet liderlerine yönelik kullanımı endişe yarattı.
(c) Öğrenci ve Akademik Güvence
Diplomaların öngörülemeyen biçimde iptal edilebilmesi, yükseköğretim sisteminin güvenilirliği konusunda ciddi problem oluşturmuştur.
Bu Karar Tarihî mi, Sistematik mi?
Ekrem İmamoğlu diplomasının geri çekilmesi, yalnızca bir kişinin siyasi kariyerinin engellenmesi değil; Türkiye’de demokratik kurumlar, akademik özgürlük ve hukukun üstünlüğü açısından kırılganlık sinyali veriyor. Yarın seçimler için yeniden aday olabilmesi için bu sürecin adil bir şekilde işleyip işlemediği çok önemli.
